40% av burturkastinum skal endurnýtast ár 2030 er okkara vallyfti. Hvussu koma vit higar, spyrja nógv? Tað er spurningur um at vilja tað, skipa seg, og gera tað.
Eg brenni nógv fyri, at vit brenna nógv minni og endurnýta so nógv sum
gjørligt. Eg vil tað!
Endamálið við hesari greinini er, at lýsa avbjóðingina
og vísa á, at vallyftið er ikki ógjørligt.
Beinleiðis endurnýtsla er best - Um eg ikki kann brúka
tað, kanska kanst tú.
Borgarin, vinnan og felagsskapir eru lykilin til beinleiðis endurnýtslu, sum vit kenna tað við
Dugna, Blákross, Reyðakross og Iktys, hesir gera eitt
fantastiskt arbeiði í dag. Uttanlanda kenna vit lokalar býtistøðir, har tú
setir tað tær ikki tørvar meir, sum onkur so kan taka. Hettar er ein lættur
háttur, at leingja livitíðina hjá tilfari og lutum. Borgarin, vinnan og felagsskapir eru lykilin til beinleiðis endurnýtslu, sum vit kenna tað við
Lívrunnið tilfar.
Matrestir eru umleið 25% av øllum tí vit brenna. Skula vit veruliga gera broyting, so steðga vit við at brenna matrestir og gera sankutøð. Alt grønt skal endurnýtast við at blíva til spønir ella mold, í dag verður megin parturin tyrvdur.
Jarn og metal verða í dag ikki skilt í nóg
stóran mun í húsarhaldinum. Hettar eru avmarkaði náttúrutilfeingi, sum eisini
fæst góður prísur fyri. Tí skal meira setast inn at skilja jarn og metal
eisini.
Orkunýtslan minkar 95% við at endurnýta aluminium í staðin fyri at vinna tað úr jørðini. Á sama hátt minkar orkunýtslan 70% við endurnýtslu av jarni, 75% við endurnýtslu av kopari og 85% við endurnýtslu av blýggi.
Embalasja: Ein felags pantiskipan eigur at verða sett í verk fyri allar glasfløskur, gløs, dósir og plastfløskur o.a. soleiðis at tað liggur motivatión hjá forbrúkaranum at skilja gløs, plast og dósir, og fáa nakað fyri tað. Tað verður nógv lættari verða forbrúkari, og mótstríðandi fíggjarincitamentið hjá handunum, har teir vinna pening av embalasju, ið ikki kemur innaftur verður burtur! Úrslitið verður, at nógv meir embalasja kemur inn.
Papír: Við at endurnýta papp og pappír í staðin fyri at framleiða nýtt, minkar orkunýtslan niður í helvt, vatnnýtslan 80% og spillvatnsmongdin enn meira.
Vinnan skilir ikki tað stóra papír og plast í dag, Reint plast er gott at endurnýta og hevur ein marknaðarprís - tí skal vinnan sleppa bíligari av við skilt burturkast so sum reintplast, papír og annað.
Orkunýtslan minkar 95% við at endurnýta aluminium í staðin fyri at vinna tað úr jørðini. Á sama hátt minkar orkunýtslan 70% við endurnýtslu av jarni, 75% við endurnýtslu av kopari og 85% við endurnýtslu av blýggi.
Embalasja: Ein felags pantiskipan eigur at verða sett í verk fyri allar glasfløskur, gløs, dósir og plastfløskur o.a. soleiðis at tað liggur motivatión hjá forbrúkaranum at skilja gløs, plast og dósir, og fáa nakað fyri tað. Tað verður nógv lættari verða forbrúkari, og mótstríðandi fíggjarincitamentið hjá handunum, har teir vinna pening av embalasju, ið ikki kemur innaftur verður burtur! Úrslitið verður, at nógv meir embalasja kemur inn.
Papír: Við at endurnýta papp og pappír í staðin fyri at framleiða nýtt, minkar orkunýtslan niður í helvt, vatnnýtslan 80% og spillvatnsmongdin enn meira.
Vinnan skilir ikki tað stóra papír og plast í dag, Reint plast er gott at endurnýta og hevur ein marknaðarprís - tí skal vinnan sleppa bíligari av við skilt burturkast so sum reintplast, papír og annað.
Elektronisk tól hava dýrabar metal í so sum kopar,
gull, tin, aluminium o.a. Eisini eru hettar sera avmarkaði tilfeingi í
náttúruni, ið vit sjálvandi eiga at endurnýta. Tí skal alt sendast til góðkendar
útlendskar móttøkur.
Fjarhiti er ikki hiti frá varandi orkukeldum, tó lýkur hann sera væl endurnýtsluprinsippið. Men vit skula ongantíð brenna meir, fyri at fáa meir fjarhita, tí grundprinsippið er, at vit skula leingja lívringrásina á lutum.
Umhvørvistilvit skal gerast attraktivt
At peika eftir hinum, er ókonstruktivt, og tað flytir ábyrgdina frá einum sjálvum - Serliga í einari sak sum hesari, har vit øll hava ábyrgd av framstig - ynskja vit størri umhvørvistilvit, muga vit gera tað freistandi - tað skal eitt nú merkjast á samvitskuni, men eisini á pengapunginum og tað skal vera ein jalig íløga í framtíðina.
Ein háttur er, at differentiera prísin millum óskiltum burturkast og skiltum!
Umhvørvið er eitt av
mínum kærastu hjartamálum. Eg haldi, vit heldur áttu at sett nøsina eftir at endurnýtt
50-65%, tí tað er als ikki ógjørligt.
Eg vil gera tað, flokkurin vil gera tað - vilt tú?
Við vón um stuðul í morgin.
Bjørg Dam
Valevnið
Javnaðarfloksins.