Opið bræv til Jenis av Rana, landsstýrismann í mentamálum, Hjalmar Hansen stjóra í Undirvísingarstýrinum, Gunnvør Balle forkvinnu í mentamálanevndini í Tórshavnar býráð og Sigurð Ó. Vang, deildarleiðara í mentamálanevndini í Tórshavnar kommunu.
Vit
í ADHD-felagnum harmast stórliga at frætta, at føroya størsti
fólkaskúli sum ikki stendur liðugur enn, Skúlin á Fløtum ikki hevur
serflokkar inni í skúlanum, og vilja tí heita á tykkum avvarandi
mynduleikar og politikarar, um at arbeiða skjótt og finna pláss, og
skipa serligt undirvísingartilboð til tríggjar serflokkar, ein til
grunddeild, ein til miðdeild og ein til hádeild eftir kunngerðini frá
19.03.2019 um at skipa serligan skúla ella undirvísingartilboð.
Hettar
er ein syndarlig og døpur støða, tá hugsað verður um, at tað var longu í
november 2013 at táverandi landsstýrismaðurin í mentamálum, Bjørn Kalsø
setti ein arbeiðsbólk at endurskoða sernámsfrøðiliga økið í
fólkaskúlahøpi, sum kom til ta niðurstøðu, at tað vóru alt ov fá
serflokkatilboð í
Føroyum.
Føroyum.
Skúlaárið
2013/2014 gingu 6.898 næmingar í føroyska fólkaskúlanum, men einans
1,5% av øllum næmingunum gingu í serflokki, 0,72% í serskúlanum (4-10
tilboðið í Gulaskúla), og 2,23% samlað uttan fyri.
Í dag eru 7062 næmingar í Føroyum smb. yvirlitinum við næmingatalinum á ummr.fo
fyri skúlaárið 2019/20. Har sæst, at tað ganga 142 børn í sertilboðum í
Føroyum íroknað Gulaskúla (28) og Lopfjølina (9), sostatt eru einans
105 børn í Føroyum ella 1,49%, sum fáa bjóðað integrerað
serflokkaðtilboð. 0,65% ganga í Gulaskúla og Lopfjølini og 2,52% samlað
uttanfyri.
Tað vil siga, at tað eru færri
børn í dag, sum fáa bjóðað sertilboð nú enn fyri 6 árum síðani, tá
arbeiðsbólkurin gjørdi vart við, at í Føroyum eru nógv færri tilboð enn í
okkara grannalondum, og mælti sostatt til at gera fleiri tilboð, eisini
í táverandi Venjingarskúlanum.
Hugstoytt
er eisini at síggja, at tað eru einans 13 børn í Suðurstreymi, sum hava
eitt serflokkatilboð, hóast 42% av fólkunum búgva í Suðurstreymi.
Alt
fleiri børn við ADHD og ADD verða skúlaskødd og steðga í fólkaskúlanum,
tí umstøðurnar eru stressandi og skaðandi fyri børnini. Ofta skal lítið
til av sernámsfrøðiligum átøkum, sernámsfrøðligum stuðuli og
tillagingum til, fyri at barnið fer at mennast og trívast, hetta inni í
fólkaskúlanum, har barnið hevur sína vantu gongd og vinir.
Men tað krevur eitt væl skipað, fíggjarligt tryggjað og lógargrundfest tilboð, sum júst serflokkaskipanin er.
Okkara
royndir og afturmeldingar frá børnum, foreldrum, fakfólkum,
Lærarafelagnum, Pedagogfelagnum og skúlum eru, at serflokkaskipanin er
ein sera góð skipan, sum gevur børnum við avbjóðingum so sum ADHD, ADD
og autismu ta bestu skúlagongdina, og sum tryggjar børnini eitt haldgott
grundarlag at byggja restina av lívinum og víðari útbúgving á.
Eingin
hevur tal fyri, hvussu nógv børn mistrívast í skúlanum og fáa varandi
sár á sálina, men allarflestu áheitanir okkara felag fær, eru frá
ørkymlandi foreldrum at børnum, ið ikki trívast í skúlanum.
Tí
kenna vit í ADHD-felagnum okkum noyddan til at skriva til tykkara, ið
varða av økinum um at bera skjótt av og fáa stovnsett eitt nýtt
serflokkatilboð inni í Skúlanum av Fløtum. Hetta tilboð skal koma
afturat 4-10 tilboðnum í Gulaskúla, sum er eitt sera gott og neyðugt
tilboð til tey børn, ið ikki megna at verða inni í fólkaskúlanum.
Við støði í grein 24 í ST-sáttmálanum um rættindi hjá teimum, sum bera brek, sum Føroyar í 2009 undirskrivaði, hava øll óansæð førleikar rætt til skúlatilboð. Sambært hesi grein um útbúgving verður m.a. ásett, at tryggjast skal ein inkluderandi útbúgvingarskipan, og at fólk, ið bera brek, ikki skulu verða útihýst úr vanligu útbúgvingarskipanini. Við so fáum sertilboðum meina vit, at fólkaskúlin ikki hýsir tann partin av børnum, sum ikki fáa nøktandi skúlatilboð í vanligu skipanini í fólkaskúlanum. Tað er júst hendan partin kunngerðin frá 19. mars 2019 er ætlað til. Tí kann tað ikki vera rætt, at Føroya størsta skúlabygging ikki hýsir hesum børnum og bjóðar lógarheimilaða tilboðið.
Vit
hoyrdu stjóran í Skúlanum á Fløtum, Regin Marnerson siga 4.juni í
tíðindunum í KVF kl. 18, at eftir hansara tykki átti 3 serflokkar at
verið í skúlanum, men at einki pláss er til teir.
Í byggiskránni fyri skúlan stendur hetta at lesa:
Á reglu 4 stendur: at helst er møguleiki at gera pláss til tað í bygninginum.
Vit vilja enn einaferð staðiliga heita á tykkum um at finna plássið sipað verður til í byggiskránni.
Vit
bjóða okkum fram at hjálpa og finna eina góða loysn, so børn við ADHD,
ADD, autismu og øðrum avbjóðingum nú og í framtíðini eisini hýsast í
fólkaskúlanum.
Við vón um skjóta handling.
Nevndin í ADHD-felagnum
Leinkjur:
Kunngerðin um at skipa serligan skúla ella undirvísingartilboð : https://logir.fo/Kunngerd/24- fra-19-03-2019-um-at-skipa- serligan-skula-ella- undirvisingartilbod
Útvarpstíðindini: https://kvf.fo/utvarpstidindi? sid=109741
Byggiskráin: https://www.torshavn.fo/get. file?ID=2125 (síðu 10)
Næmingatal í fólkaskúlanum: https://lms.cdn.fo/media/ 12927/n%C3%A6mingahagt%C3%B8l- 2019-2020-sept.xlsx?s= IMfdZWlcCp-vLIJAtu9OhdGC5l8