Skip to main content

Lesið við oyrunum

Ljóðbókin hevur vunnið hevd og marknaðurin hevur verið vaksandi uttanlands í fleiri ár. Føroyska ljóðbókin hevur tað ikki gott, tíverri. Eitt álit er júst gjørt, so vón er fyri framan, men tað krevur politiska raðfesting.

Hví eru ljóðbøkur góðar fyri børn og ung?
Børn elska at hoyra søgur, og alra best er, um ein vaksin lesir upp fyri teimum, tá kann tann vaksni útdýpa og greiða frá orðum og hendingum børnini ikki skilja.
Ljóðbøkur hava tann fyrimun, at barnið fær søgu, hóast tey vaksnu ikki hava tíð, og so ofta tað ynskir. Hvørja ferð barnið hoyrir søguna, fær tað størri innlit í, hvat søgan snýr seg um, og tey ókendu orðini byrja at geva meining og hendingarnar gerast týðuligari. Á hendan hátt, fær barnið eitt nógv størri orðfeingi á føroyskum og fær innlit í ymisk evni, onnur menniskju, størri vitan og áhuga og innlit í bókmentir, sum tað annars ikki hevði fingið. Við størri orðfeingi og breiðari almennari vitan verður lesiførleikin eisini mentur.

Walkmaðurin er farin tíð!
Í dag muga vit keypa ella læna ljóðbøkur á bókasavninum á fløgum ella kasettubondum. Hvørki fløgan ella bandið er ikki tíðarhóskandi miðil, tí brúkarin í stóran mun nýtir eitt av sínum snildtólum til undirhald.

Seinasta hondin er júst løgd á álit um almennar ljóðbókatænastur og e-bókatænastur, sum mentamálaráðið hevur umbiðið. Tíbetri, so kemur arbeiðsbólkurin eisini til ta niðurstøðu, at ljóðbøkurnar eiga at verða tøkar á netinum.

Álitið er rættuliga væl frágingið, men tekur einamest hædd fyri brúkarum við skerdum førleikum sum eitt nú blindni, vanføri, sjúku og lesiveik. Hesin bólkurin er sjálvandi aðalmálbólkurin, tí ljóðbókin er í summum førum teirra einasti miðil til bókligt tilfar.

Stórur marknaður fyri ljóðbókum.
Uttanlands er ljóðbókamarknaðurin margfaldaður seinastu árini. Vaksin, serliga pendlarar, íðkarar og fysiskt arbeiðandi vilja gagnnýta tíðina við at lurta eftir ljóðbókum, og hendan hátt fáa upplýsing, menning og undirhald ímeðan. Men serligt eru tað børn sum fáa stórt gagn av ljóðbókum. Bæði tey, ið lesa sjálvi og tey, sum ikki duga at lesa. Ljóðbókin hevur vunnið hevd, frá at verða hildin bert at verða fyri tey lesilatu og svikarar, tí lesilurta nógv fleiri børn nú enn áður.

Manglandi undirhald á føroyskum til børn og ung
Í Føroyum eru børnini ein stórur potentiellur málbólkur, bæði sum málpolitiskt amboð og sum marknaðargrundarlag, tí hesir lutfallsliga stóru málbólkarnir kunna verða við at tryggja fíggjarligt grundarlag fyri ljóðbókunum, serliga tí, børn og ung eru eitt tað størst forbrúkandi segmentði av undirhaldi. Men eisini hava ljóbøkurnar stóran málspolitiskan týdning, tí tað er stórur mangul á undirhaldi á føroyskum til børn og ung. Sostatt er tað eitt stórt opið hol, sum ljóðbøkur kunna dekka.

Ljóðbøkur bíligar at framleiða.
Tað verður altíð sagt, at sjónvarp er alt ov kostnaðarmikið at framleiða. Í álitinum kemur fram, at tað kostar uml. 100 kr pr. síðu at framleiða eina ljóðbók. Ljóðbøkur er sostatt ein bíligur háttur at framleiða undirhald á føroyskum máli og av føroyskum uppruna. Tí eigur ljóðbókin at raðfestast.

Yvirskipað eiga vit verða betri at veita tilfar á føroyskum og við føroyskum uppruna, og serliga á miðlum børn og vaksin nýta. Ljóðbøkur er ein gevandi, góður og bíligur háttur at framleiða undirhald á føroyskum og marknaðurin eftirspyr tær. Nú eigur landið at taka í egnan barm og raðfesta tær. Tó hóska ljóðbøkur ikki til tey smæstu børnini. Til teirra, eiga smá spøl og appir verða framleiddar, soleiðis at tey eisini fáa føroyskt tilfar, har tey eru.

Tað er mín vón, at hettar týdningarmikla álitið ikki endar í skuffuni uppi í mentamálaráðnum. Tað er mín vón, at næsti maður í sessinum dugur at síggja týdningin í ljóðbókum og fylgir álitinum upp, og setur tilráðingarnar í verk.

Umtalaða álitið sæst á mmr.fo

Bjørg Dam, valevnið Javnaðarflokksins til løgtingsvalið.

Popular posts from this blog

Eik stuðlar Stella Polaris komandi 4 árini

Óskar Eiriksson, Bjørg Dam, Ólavur Jensen, leiðari á Marknaðardeildini hjá Eik, Malan Thomsen og Uni Árting. Musikkskúlanevnd Tórshavnar Býráðs undirskrivaði hósdagin 6. oktober 2016 eina 4 ára høvuðsstuðulsavtalu við Eik um tónleikakappingina Stella Polaris. Avtalan er framhald av stuðulsavtaluni, sum Eik og Musikkskúlanevndin hava havt, síðan Stella Polaris byrjaði. Endamál Stella Polaris er kapping, sum vendir sær til børn og ungar klassiskar tónleikarar, sum hava hug og dirvi at royna seg í kapping. Kappingin Stella Polaris varð á fyrsta sinni hildin í februar 2014 og á øðrum sinni í februar 2015. Kappingin hevði bæði árini stóra undirtøku millum tónleikarar, og hetta vísir okkum, at tørvur er á slíkari kapping í Føroyum. Arbeiða við at betra konseptið.  Vit í Musikkskúlavevndini eru tí sera fegin um framhaldandi stuðulsavtaluna við Eik. Hetta ber í sær, at Stella Polaris nú er komin í eina fasta legu og er framtíðartryggjað tey næstu 4 árini. Vit arbeiða áhaldandi við at betr

Stolt foreldur!

Sum forkvinna í ADHD felagnum og vit bæði, sum avvarandi foreldur eru sera sera errin av, at fáa høvi at leggja bil til og koyra fremst í Pridini, sum var í gjár. Vit sum foreldur hjá barni við ADHD kenna væl kensluna av, at ikki kenna seg rættan, ikki nóg góðan

SKANDALA AT TUNNILSGRÓTIÐ ENDAR Í HAGANUM

Nú hendir tað ringasta, at tungtlessaðir lastbilar fara at koyra grót úr Sandoyartunnilinum niðan í hagan, har Tunnilsfelagið hevur fingið loyvið at tyrva 1/3 av tí hálva millión kubikkmetrunum, ið koma upp Steymoyarmegin. Tórshavnar kommuna fekk borið upp í lógvarnar møguleikan at brúka virðismikla tilfeingi til