Skip to main content

POLITIKO: Framløga um list og mentan í Reinsaríinum 22.8.2015


Gott kvøld kæru áhoyrarar, valevnið og stigtakarar.

Í einari kanning um málmenning hjá smábørnum í Føroyum, fingu børnini eina mynd av einum pengvini og eina mynd av einum lunda. Næstan øll kendu pengvinin, men bert nøkur fá kendu lundan.

Eg fari at lata hattar standa hangandi eina løtu. …!  

Í heildarætlanini fyri fólkaflyting og fólkavøkstur, stendur leystliga, at okkara samfelag hevur ikki siðvenju fyri at raðfesta mentan og list.
 
Er hettar nú eisini rætt, tí vit duga øll væl at syngja, vit halda sera fast í okkara matmentan og rættin at drepa grind, at binda, og eitt hvørt heim hevur ein málning á bróstinum, av heimbygdini ella sluppini. Vit raðfesta okkara mentan sera høgt.

Trupulleikin er, at vit hava ikki stóra siðvenju at rinda fyri mentan og mentan.

Tí hava vit heldur ikki stóra siðvenju at hugsa um list og mentan sum vinnu, ei heldur at stuðla mentan alment.

List og mentan er sostatt ein av okkara stóru vinnumøguleikum, serliga nú ferðavinnan tekur dik á seg. Tí muga vit sjálvandi seta meira pening í mentan og list, tí tummilfingurreglan er, at fyri hvørja krónu vit koyra í list og mentan, gevur fýrfaldað aftur.

Eisini eru tað list og mentan sum er grundarsteinurin undir trivnaði í landinum, og hava ein sera avgerandi týdning fyri menning og nýskapan.  Skapandi vinnur spretta ikki úr ongum.

Tí er tað ein hugburðsbroyting, sum skal til.  – Eg haldi tó vit eru ávegis.
Heildarætlanin fyri fólkaflyting staðfestir eisini, at viðurkenning av týdninginum av mentan og list skal og má til.  Virðing er ein fortreyt fyri, at list og mentan skulu raðfestast bæði politiskt og alment.

At mentannargrunnur landsins varð skerdur við 20 %, vísir, at virðingin, íhvørtfall politiskt, er minkað seinastu árini.
Javnaðarflokkurin hevur fleiri ítøkilig átøk frama fyri list og mentan í valskránni. Her eru nøkur :
Játtanin til mentanargrunn landsins verður økt við 5 milliónum í valskeiðinum
Økja framleiðsluna av ljóðbókum, telduspølum og líknandi tilfari til børn á føroyskum.
Framleiðsla av tíðarhóskandi føroyskum undirvísingartilfari
Miðjað verður eftir, at álitið um filmslist skal setast í verk.
Yrkislist skal hava betri sømdir


Aftur til kanningina í byrjanini…
 - hví munna føroysku børnini kenna pengvinar men ikki lundar?

Eitt boð er, at tey alramest síggja teknifilmar, eitt nú Pingo, og útlenskar bøkur, spøl, appir og annað tilfar, sum einans hava útlendsk myndaevnið í.

Í hvørtfall vísir tað okkum, at tað, sum er í nærumhvørvinum hjá børnunum, er longst burtur í hugaheiminum. Ímeðan tað, sum er longst burtur, hinumegin jarðkúluna, er kendari og tættari í hugaheiminum hjá børninum.  

Mál, samleiki og tjóðarskapartilhoyr skapast fyrstu árini hjá barninum. Tí er tað so sera týdningarmikið, at listarfólk sleppa til verka, og skapa ein føroyskan veruleika hjá okkara børnum.



Popular posts from this blog

Røða: 5 loysnir 5 umhvørvismál

Umhvørvið er stórsta politiska avbjóðingin anno 2019. Í hesari røðuni, havi eg sett 5 sera týðandi mál upp, sum komandi løgting verður noytt at fyrihalda seg, viðgera og taka avgerð um. Málini eru: 1: Heimsmál nr. 12, sum er um ábyrgdarfulla nýtslu og framleiðsla.  2: Bussleiðin,  koyra saman sparir umhvørvið. 3: Fótgangarateigar, at ganga er umhvørvisbest, men má verða trygt. 4: Burðardygg orka og oljutangar 5: Plast og órudd í náttúruni, og hvussu vit kunnu koma hesum til lívs Í røðuni, ið eg helt á veðurlagsverkfallinum herfyri, kasti eg í kjakið við mínum loysum, sum vónandi seta ferð á umhvørvisleiðina. Góðan lesihug. 

Áheitan um at finna pláss til og fígging til serflokkar á Skúlanum á Fløtum.

Opið bræv til Jenis av Rana, landsstýrismann í mentamálum, Hjalmar Hansen stjóra í Undirvísingarstýrinum, Gunnvør Balle forkvinnu í mentamálanevndini í Tórshavnar býráð og Sigurð Ó. Vang, deildarleiðara í mentamálanevndini í Tórshavnar kommunu. Vit í ADHD-felagnum harmast stórliga at frætta, at føroya størsti fólkaskúli sum ikki stendur liðugur enn, Skúlin á Fløtum ikki hevur serflokkar inni í skúlanum, og vilja tí heita á tykkum avvarandi mynduleikar og politikarar, um at arbeiða skjótt og finna pláss, og skipa serligt undirvísingartilboð til tríggjar serflokkar, ein til grunddeild, ein til miðdeild og ein til hádeild eftir kunngerðini frá 19.03.2019 um at skipa serligan skúla ella undirvísingartilboð. Hettar er ein syndarlig og døpur støða, tá hugsað verður um, at tað var longu í november 2013 at táverandi landsstýrismaðurin í mentamálum, Bjørn Kalsø setti ein arbeiðsbólk at endurskoða sernámsfrøðiliga økið í fólkaskúlahøpi, sum kom til ta niðurstøðu, at

Stolt foreldur!

Sum forkvinna í ADHD felagnum og vit bæði, sum avvarandi foreldur eru sera sera errin av, at fáa høvi at leggja bil til og koyra fremst í Pridini, sum var í gjár. Vit sum foreldur hjá barni við ADHD kenna væl kensluna av, at ikki kenna seg rættan, ikki nóg góðan