Skip to main content

Skilja burturkast: Eg brenni fyri at brenna minni.


40% av burturkastinum skal endurnýtast ár 2030 er okkara vallyfti.  Hvussu koma vit higar, spyrja nógv? Tað er spurningur um at vilja tað, skipa seg, og gera tað.
Eg brenni nógv fyri, at vit brenna nógv minni og endurnýta so nógv sum gjørligt. Eg vil tað!
Endamálið við hesari greinini er, at lýsa avbjóðingina og vísa á, at vallyftið er ikki ógjørligt.
Beinleiðis endurnýtsla er best - Um eg ikki kann brúka tað, kanska kanst tú.
Borgarin, vinnan og felagsskapir eru lykilin til beinleiðis endurnýtslu, sum vit kenna tað við
Dugna, Blákross, Reyðakross og Iktys, hesir gera eitt fantastiskt arbeiði í dag. Uttanlanda kenna vit lokalar býtistøðir, har tú setir tað tær ikki tørvar meir, sum onkur so kan taka. Hettar er ein lættur háttur, at leingja livitíðina hjá tilfari og lutum.

Lívrunnið tilfar.
Matrestir eru umleið 25% av øllum tí vit brenna. Skula vit veruliga gera broyting, so steðga vit við at brenna matrestir og gera sankutøð. Alt grønt skal endurnýtast við at blíva til spønir ella mold, í dag verður megin parturin tyrvdur.
Jarn og metal verða í dag ikki skilt í nóg stóran mun í húsarhaldinum. Hettar eru avmarkaði náttúrutilfeingi, sum eisini fæst góður prísur fyri. Tí skal meira setast inn at skilja jarn og metal eisini.
Orkunýtslan minkar 95% við at endurnýta aluminium í staðin fyri at vinna tað úr jørðini. Á sama hátt minkar orkunýtslan 70% við endurnýtslu av jarni, 75% við endurnýtslu av kopari og 85% við endurnýtslu av blýggi.

Embalasja:  Ein felags pantiskipan eigur at verða sett í verk fyri allar glasfløskur, gløs, dósir og plastfløskur  o.a. soleiðis at tað liggur motivatión hjá forbrúkaranum at skilja gløs, plast og dósir, og fáa nakað fyri tað. Tað verður nógv lættari verða forbrúkari, og mótstríðandi fíggjarincitamentið hjá handunum, har teir vinna pening av embalasju, ið ikki kemur innaftur verður burtur!  Úrslitið verður, at nógv meir embalasja kemur inn.

Papír: Við at endurnýta papp og pappír í staðin fyri at framleiða nýtt, minkar orkunýtslan niður í helvt, vatnnýtslan 80% og spillvatnsmongdin enn meira.
Vinnan skilir ikki tað stóra papír og plast í dag, Reint plast er gott at endurnýta og hevur ein marknaðarprís -  tí skal vinnan sleppa bíligari av við skilt burturkast so sum reintplast, papír  og annað.
Elektronisk tól hava dýrabar metal í so sum kopar, gull, tin, aluminium o.a. Eisini eru hettar sera avmarkaði tilfeingi í náttúruni, ið vit sjálvandi eiga at endurnýta. Tí skal alt sendast til góðkendar útlendskar móttøkur.

Fjarhiti er ikki hiti frá varandi orkukeldum, tó lýkur hann sera væl endurnýtsluprinsippið. Men vit skula ongantíð brenna meir, fyri at fáa meir fjarhita, tí grundprinsippið er, at vit skula leingja lívringrásina á lutum.

Umhvørvistilvit skal gerast attraktivt
At peika eftir hinum, er ókonstruktivt, og tað flytir ábyrgdina frá einum sjálvum - Serliga í einari sak sum hesari, har vit øll hava ábyrgd av framstig   - ynskja vit størri umhvørvistilvit, muga vit gera tað freistandi - tað skal eitt nú merkjast á samvitskuni, men eisini á pengapunginum og tað skal vera ein jalig íløga í framtíðina.

Ein háttur er, at differentiera prísin millum óskiltum burturkast og skiltum!
Umhvørvið er eitt av mínum kærastu hjartamálum. Eg haldi, vit heldur áttu at sett nøsina eftir at endurnýtt 50-65%, tí tað er als ikki ógjørligt.
Eg vil gera tað, flokkurin vil gera tað - vilt tú?
Við vón um stuðul í morgin.

Bjørg Dam
Valevnið Javnaðarfloksins. 

Popular posts from this blog

Røða: 5 loysnir 5 umhvørvismál

Umhvørvið er stórsta politiska avbjóðingin anno 2019. Í hesari røðuni, havi eg sett 5 sera týðandi mál upp, sum komandi løgting verður noytt at fyrihalda seg, viðgera og taka avgerð um. Málini eru: 1: Heimsmál nr. 12, sum er um ábyrgdarfulla nýtslu og framleiðsla.  2: Bussleiðin,  koyra saman sparir umhvørvið. 3: Fótgangarateigar, at ganga er umhvørvisbest, men má verða trygt. 4: Burðardygg orka og oljutangar 5: Plast og órudd í náttúruni, og hvussu vit kunnu koma hesum til lívs Í røðuni, ið eg helt á veðurlagsverkfallinum herfyri, kasti eg í kjakið við mínum loysum, sum vónandi seta ferð á umhvørvisleiðina. Góðan lesihug. 

Áheitan um at finna pláss til og fígging til serflokkar á Skúlanum á Fløtum.

Opið bræv til Jenis av Rana, landsstýrismann í mentamálum, Hjalmar Hansen stjóra í Undirvísingarstýrinum, Gunnvør Balle forkvinnu í mentamálanevndini í Tórshavnar býráð og Sigurð Ó. Vang, deildarleiðara í mentamálanevndini í Tórshavnar kommunu. Vit í ADHD-felagnum harmast stórliga at frætta, at føroya størsti fólkaskúli sum ikki stendur liðugur enn, Skúlin á Fløtum ikki hevur serflokkar inni í skúlanum, og vilja tí heita á tykkum avvarandi mynduleikar og politikarar, um at arbeiða skjótt og finna pláss, og skipa serligt undirvísingartilboð til tríggjar serflokkar, ein til grunddeild, ein til miðdeild og ein til hádeild eftir kunngerðini frá 19.03.2019 um at skipa serligan skúla ella undirvísingartilboð. Hettar er ein syndarlig og døpur støða, tá hugsað verður um, at tað var longu í november 2013 at táverandi landsstýrismaðurin í mentamálum, Bjørn Kalsø setti ein arbeiðsbólk at endurskoða sernámsfrøðiliga økið í fólkaskúlahøpi, sum kom til ta niðurstøðu, at

Stolt foreldur!

Sum forkvinna í ADHD felagnum og vit bæði, sum avvarandi foreldur eru sera sera errin av, at fáa høvi at leggja bil til og koyra fremst í Pridini, sum var í gjár. Vit sum foreldur hjá barni við ADHD kenna væl kensluna av, at ikki kenna seg rættan, ikki nóg góðan